Posve je moguće, a sve zarad potpune netransparentnosti vlasti da su upravo prirodni resursi, vode, šume svejedno, dati kao kolateral, odnosno garant za otplatu silnih kredita i zaduženja koji se svako malo realizuju da bi se zadržala finansijska stabilnost ovog entiteta.
Nije slučajno da je u nizu nadležnosti Bosne i Hercegovine te zakona koje je donio OHR, a potom potvrdio državni parlament, za Milorada Dodika najbolnija stavka ona o zabrani raspolaganja državnom imovinom.
Posljednjih deset godina Ustavni sud BiH je sa tri odluke onemogućio Republiku Srpsku da u vlasništvo Srpske uknjiži vojnu imovinu, potom poljoprivredno zemljište te konačno šumsko dobro.
Može se tumačiti da bi upisivanjem navedene državne imovine“u grunt” Republike Srpske, bile stvorene i svojevrsne pravne olakšice u nastojanjima za sukcesiju Republike Srpske.
Nije tim odlukama samo onemogućeno da Republika Srpska bez saglasnosti državnog parlamenta raspolaže odnosno prodaje državnu imovinu i resurse poput hidrocentrala na Drini ili trebinjskog aerodroma. Postoji još nešto što realno može biti razlog sverastuće Dodikove nervoze i nerazborite politike.
Posve je moguće, a sve zarad potpune netransparentnosti vlasti da su upravo prirodni resursi, vode, šume svejedno, dati kao kolateral, odnosno garant za otplatu silnih kredita i zaduženja koji se svako malo realizuju da bi se zadržala finansijska stabilnost Republike Srpske.
Krajem aprila ove godine Republika Srpska je putem berze u Londonu prodala obveznice u vrijednosti od 300 miliona evra. Poznato je da je riječ o kratkom roku od pet godina i visokim kamatama od 4,75%.
Prodaja je izvršena direktnom pogodbom sa nepoznatim kupcem, no više detalja nema, posebno o tome koje su garancije u slučaju da Republika Srpska zbog loše finansijske situacije ne bude u mogućnosti isplatiti obveznice. A tih 300 miliona evra nosi sa sobom i isplatu više od 70 miliona evra kamate!!
Za razliku od drugih zaduženja ovo nema garanciju države Bosne i Hercegovine, te je sasvim realno posumnjati da je Dodik kao zalog ponudio ono čega odlukama Ustavnog suda Republika Srpska nije vlasnik, vojne imovine, poljoprivrednog zemljišta, šuma i rijeka.
To može biti glavni razlog da krene na sve ili ništa, a pod plaštom borbe za povrat nadležnosti. U konačnici sam je priznao da je dio novih zaduženja namijenjen za otplatu drugih dospjelih dugovanja.
Žurnal piše da uporedo, navedena emisija obveznica premašila je zakonski okvir mogućih zaduženja Republike Srpske od 500 miliona, pa je prošlog mjeseca taj limit podignut na 750 miliona. Odmah potom je saopšteno kako će do kraja godine Elektroprivreda Republike Srpske emitovati obveznice na Bečkoj berzi u iznosu od 140 miliona.
Ovo je još jedan dokaz kako nema novca u entitetskom budžetu jer je prodaja dionica zakazana kako bi se obezbjedilo ugovorenih 15 posto sredstava za izgradnju hidroelektrana Bistrica i Dabar sa dvije kineske kompanije.
Podsjetimo, prije tri godine Republika Srpska je putem berze u Beču emitovala dionice u vrijednosti 200 miliona eura, a prodano je 168 miliona. Detalji i ove transkacije su „ tajna“, od imena kupaca ili kupca, među kojima su se navodili i pojedini ruski tajkuni poput Konstantina Malofeeva do onoga što tačno predstavlja kolateral za emisiju.
“U ovom ugovoru iz Beča piše da, ako Republika Srpska ne vrati sredstva kreditorima, nosioci obveznica imaju pravo zapljene bilo koje kompanije koja je više od 51% u vlasništvu RS. To su vrlo strogi uslovi, pa ukoliko se cijeli iznos ne vrati 2023. godine, moglo bi se desiti da neko dođe i uzme naprimjer, dio Elektroprivrede RS”, upozoravao je za RSE ekonomista Zoran Pavlović.
Da, 2023. godina je blizu i tada će Republika Srpska trebati vratiti više od milijardu maraka obaveza, nakon 650 miliona u ovoj i oko 850 miliona u narednoj godini. Zato je moguće vjerovati navodima iz nezvaničnih izvora da je Milorad Dodik nedavnu posjetu premijera Mađarske Viktora Orbana iskoristio za traženje pomoći kako bi se naredne godine na Bečkoj berzi zadužio za jednu milijardu!?
Zato Dodik svako novo kreditno zaduženje predstavlja kao dobru vijest jer mu produžava vlast, dok je ujedno spreman da povede Republiku Srpsku u proces ukidanja nadležnosti države Bosne i Hercegovine, odnsosno neformalnu secesiju.
Ide na sve ili ništa.
U konačnici, umjesto onoga koji bi u političku istoriju bio upisan kao realizator njene nezavisnosti, Dodik bi mogao biti upamćen kao onaj koji je putem kreditnih zaduženja u stvari (ras)prodao Republiku Srpsku.
